In maart 1972 ziet de Nederlandse Culturele Raad Wemmel (NCRW) het levenslicht, op dat moment nog onder de naam NKR. De kiem is al ettelijke jaren vroeger gelegd ten tijde van het Vlaams Komitee Wemmel dat tussen 1956 en 1964 ijvert tegen de verfransing en tegen een mogelijke inlijving van Wemmel bij Brussel. Het gemis aan goede vergaderruimten ten behoeve
van de Vlaamse culturele verenigingen en de noodzaak van een samenwerking van de verenigingen in georganiseerd verband wordt dan al sterk aangevoeld.
Na de verkiezingsoverwinning van Jos Geurts in 1964 met een ‘Frans’-vriendelijk programma,
kan niet meer gerekend worden op het gemeentebestuur om de verdere ontplooiing van het Vlaams cultureel leven in Wemmel te ondersteunen.
Er moet uitgekeken worden naar partners buiten de gemeente en uiteindelijk zal toenmalig minister van Cultuur Frans Van Mechelen soelaas brengen. Hij belooft in 1970 een cultureel centrum, in casu een beschikbaar prefab gebouw, identiek aan het Veltmanshuis in Voeren. Om tegenwerking van het gemeentebestuur te omzeilen wordt de ‘oude’ Zandloper neergezet op gronden, die eigendom zijn van de staat, naast de hotel-en sportschool in de Zijp. Van 1974 tot 1987 vormt het eenvoudig prefab paviljoen het decor van het Nederlandstalig cultureel leven in Wemmel. Van vzw de Rand is dan nog lang geen sprake en aanvankelijk wordt de NCRW belast
met de uitbating van de cafetaria en wordt er gerekend op heel wat vrijwilligerswerk. Van meet af aan is gekozen voor de juridische vorm van een VZW, hetgeen het voordeel biedt dat de hogere overheid een formeel aanspreekpunt heeft en de NCRW vrijheid van handelen heeft, los van de gemeentepolitiek.
De cultuurpactwetgeving, die waarborgen biedt voor alle filosofische en ideologische strekkingen, zorgt ervoor dat de statuten van de VZW tot 2 keer toe dienen aangepast te worden en dat bij de
verkiezing van het bestuur alle strekkingen moeten vertegenwoordigd zijn. Dat leidt in Wemmel nooit tot grote problemen. Omdat de “oude” Zandloper in een uithoek van de gemeente ligt en slecht bereikbaar is zonder gemotoriseerd vervoer heeft het NCRW het moeilijk om de financiële
eindjes aan elkaar te knopen. De omzet van de cafetaria is immers ontoereikend om de barman te vergoeden.
Met de komst van de nieuwe Zandloper in het centrum van Wemmel wordt de NCRW ontlast van de uitbating van de cafetaria en kan het zich terug volledig toeleggen op het culturele. Waar het NCRW in de beginjaren aangewezen is op sponsoring en bedeltochten in heel Vlaanderen om financieel rond te komen, staat in een latere fase de Vlaamse Gemeenschap en nu vzw de Rand in voor de nodige werkingsmiddelen en projectsubsidies.
Bij het van start gaan van de NCRW in 1972 melden zich aanvankelijk een dertigtal verenigingen. Dit aantal zal naderhand bijna verdubbelen onder meer omdat het gebruik van de infrastructuur van de Zandloper tegen schappelijke voorwaarden verenigingen aanlokt.
Gedurende enkele decennia voorzien de statuten in een erkenningscommissie, die de verenigingen doorlicht om na te gaan of ze voldoen aan de statuten om lid te worden van het NCRW en achteraf uitzicht hebben op een voordelig zaaltarief. De erkenningscommissie zal zo enkele keren moeten ingrijpen omdat de regel van een eentalig Nederlandstalige werking en dito communicatie naar buiten toe, overtreden wordt. Gaandeweg wordt de NCRW het gemeenschappelijk platform waar de aangesloten verenigingen mekaar ontmoeten en samenwerken.
Het logo van de NCRW, ontworpen door An Vercruysse naar een idee van Willy Spittaels, wil die verbondenheid onderstrepen. De twee uitgestoken handen, die naar binnen gekeerd zijn, wijzen er op dat men binnen een vereniging andere mensen ontmoet die al vrienden zijn of het kunnen worden. De twee naar buiten uitgestoken handen nodigen de buitenstaanders uit om tot de vereniging toe te treden. Verscheidene initiatieven, waarbij meerdere verenigingen betrokken zijn, worden genomen binnen de schoot van het NCRW. Zo worden het seniorenfeest en het Vlaams Volksfeest nog steeds ieder jaar georganiseerd door het comité.
In het najaar wordt een grootse viering op touw gezet om het gouden jubileum van de NCRW passend te gedenken.
